مکان هایی هستند که از زمان های قدیم وجود داشته اند و بسیاری از مشکلات بشر را در زمینه نگهداری مواد غذایی فاسد شدنی برطرف کرده اند. بسیاری از سردخانه های قدیمی در زیر زمین ها و زیر پله ها و در داخل منازل ساخته می شده است. اما با توجه به تولید بیش از نیاز مصرف انواع مواد غذایی و میوه و همچنین نیاز به استفاده از این مواد در ایام مختلف سال و یا لزوم انجماد مواد غذایی به منظور حفظ و نگهداری طولانی مدت آن ها و به وجود آمدن سیستم صادرات مواد غذایی به نقاط مختلف دنیا، استفاده از سوله های سردخانه ای لازم و ضروری شدند.

سوله های سردخانه ای با توجه به مدت زمان نگهداری مواد و نوع سرمایش متفاوت مورد نیاز آن ها دارای شرایط مختلفی هستند. بر این اساس برخی آن ها برای نگهداری مواد به صورت موقت طراحی می شوند و برخی دیگر برای مدت طولانی و دمای بالای صفر درجه استفاده می شوند. همچنین برخی دیگر از این سوله ها نیز به صورت سردخانه های انجماد با دمای زیر صفر درجه طراحی می گردند. به عنوان مثال سردخانه های مواد گوشتی و پروتئینی باید شرایط انجماد را دارا باشند، اما سردخانه های نگهداری میوه و سبزیجات، نیاز به دمای زیر صفر درجه ندارند و در دمای بین 4 تا 7 درجه سانتی گراد به راحتی می توانند از میوه ها و سبزیجات نگهداری کنند.

◊ در ساخت سوله های سردخانه ای به چه نکاتی باید توجه کرد؟

▪ توجه به روش ساخت

برای ساخت این نوع ازسوله ها  با توجه به نیاز و نوع کاربری سوله روش های ساخت متفاوتی برنامه ریزی می شود. اما مناسب ترین و پر طرفدارترین روش ساخت برای سوله های سردخانه ای سایز کوچک تا متوسط استفاده از روش تیر ورقی در ساخت سوله است که با توجه به استحکام و مقاومت بالایی که دارند مورد توجه این صنعت قرار گرفته اند.

در حالی که در ساخت سوله سردخانه ای بزرگ، بهترین روش استفاده از اسکلت فلزی است که علاوه بر سرعت بالای احداث سوله می تواند موجب کاهش هزینه های ساخت نیز بشود.

بنابراین تفاوت در استفاده از این دو نوع سازه به متراژ و ابعاد سوله سردخانه ای بستگی دارد.

این دو روش با توجه به اندازه و ابعاد سوله از بهترین روش های ساخت این نوع سوله به شمار می روند. از سویی با توجه به اینکه  سوله ی سردخانه ای  معمولا بدون ستون میانی طراحی می شوند تا از فضای سردخانه بیشترین استفاده ممکن بشود، لذا روش سوله های خرپایی برای متراژ های بزرگ ارجحیت دارد؛ درحالی که در متراژهای کوچک تر می توان از روش تیر ورقی هم استفاده کرد.

باید توجه داشت که سوله های UBM اگر چه از هزینه کمتری در ساخت نسبت به روش های فوق برخوردارند، اما به دلیل اینکه در آنها اصول بهداشتی در حد استانداردهای مورد نیاز سوله های سردخانه ای رعایت نمی شود، بنابراین قابلیت تایید را نداشته و از انتفاع خارج می شوند.بیشتر بدانید:

◄ سوله UBM به چه نوع سوله ای گفته می شود و انواع آن کدام است؟

زمان ساخت

یکی دیگر از  اساسی ترین نکاتی که باید در ساخت سوله های سردخانه ای در نظر داشت، زمان است. بدین معنی که اگر سردخانه در زمان مناسب ساخته نشود و به بهره برداری نرسد ممکن است زیان های فراوانی به همراه داشته باشد.

به عنوان مثال سردخانه ای  که برای نگهداری میوه شب عید قرار است مورد استفاده قرار بگیرند، اگر در موقع مناسب آماده بهره برداری نباشند ممکن است به مدت چندین ماه تا یک سال خالی بمانند و موجب ایجاد ضررهای مالی برای مالک و سرمایه گذار شوند. همچنین سردخانه هایی که برای نگهداری موقت محصولات فصلی صادراتی طراحی شده اند باید در زمان لازم آماده بهره برداری شوند تا بتوانند بازگشت سرمایه سریع تری را به همراه داشته و از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر باشند.

بنابراین شاید در این گونه موارد بهترین گزینه استفاده از سوله های پیش ساخته و یا سوله های آماده باشد که می توان سوله های آماده را با ایجاد تغییراتی در آن ها به سوله های سردخانه ای تبدیل نمود.

▪ توجه به نوع کاربری سوله های سردخانه ای

در طراحی سوله، نوع کاربری سوله بسیار مهم است. اگر قرار باشد که از سوله سردخانه ای برای دمای زیر صفر درجه استفاده شود باید طراحی سردخانه هم با آن مطابقت داشته باشد و چنانچه از سردخانه های بالای صفر درجه برای اینگونه موارد استفاده گردد، فشار وارده به کمپرسورهای سرد کننده موجب خسارت خواهد شد؛ چرا که کمپرسورها مجبورند با توان بالاتری کار کرده و زودتر فرسوده می شوند.

با توجه به اینکه گرفتن گرمای محیط سردخانه توسط سیستمی به نام متراکم ساز یا همان کمپرسور انجام می گیرد، لذا محل جانمایی آن بسیار اهمیت داشته به نحوی که هر چقدر دورتر از نور مستقیم و حرارت مستقیم خورشید باشد از کارآیی بهتری برخوردار است و در مصرف انرژی نیز بهینه تر عمل خواهد کرد. بدین منظور قرار دادن کمپرسور در قسمت شمالی سردخانه بهترین گزینه است.

◊ در سوله های سردخانه ای بکارگیری یا انجام چه مواردی حائز اهمیت است؟

•  با توجه به اینکه همیشه احتمال قطع برق شهری وجود دارد که در صورت این اتفاق به دلیل عدم عملکرد صحیح سیستم تهویه و انجماد، خسارات سنگینی به بار خواهد آمد؛ بنابراین تهیه و در مدار قرار دادن ژنراتور تامین برق اضطراری از ضروریات اولیه سوله ی مشخص شده  است.
• برای بهتر تنظیم نمودن دمای این سوله، نیاز است که سردخانه  به سیستم نشان دهنده دما به نام ترموگراف مجهز باشند. وجود این سیستم در استفاده درست از منابع انرژی کمک شایانی می کند.
•  با توجه به اینکه مواد غذایی متفاوت دارای دوره های نگهداری مختلفی هستند، لذا ضد عفونی کردن محیط سردخانه قبل و بعد از بارگیری از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا در غیر این صورت آفت های به وجود آمده در محیط سوله باعث بروز ضرر و زیان فراوان خواهند شد.
•  پوشش سقف و دیواره های سوله  سردخانه ای باید به شکل صحیح عایق بندی شوند. این امر برای جلوگیری از اتلاف انرژی بسیار مهم بوده و همچنین موجب می شود سردخانه از حمله آفات در امان بماند. ضمنا قابلیت شستشو در سردخانه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.