انواع عایق رطوبتی مصرفی ساخت سوله در مناطق مرطوب

به طور کلی عایق های رطوبتی مانعی برای ورود رطوبت و آب به داخل سازه هستند که این رطوبت می تواند از آب های زیر زمینی ناشی شده و یا حاصل از باران و دیگر منابع سطحی باشد. دلیل اصلی استفاده از عایق های رطوبتی در سوله ها ایجاد مقاومت در برابر رطوبت و در نتیجه افزایش پایداری سازه است. برای دستیابی به این هدف از مواد مختلفی استفاده می شود که سعی خواهد شد در ادامه شرح مختصری از آنها آورده شود.

در این مقاله قصد داریم عایق های رطوبتی را با تمرکز بر سوله سازی که ممکن است در سطح وسیعی از کف سوله و یا حتی سقف آن نیاز به عایق رطوبطی باشد مورد بررسی دقیق قرار دهیم

قدیمی ترین ماده ای که به عنوان عایق از آن استفاده شده قیر است که پیشینه ای به اندازه تمدن ایلامی و بابلی دارد. در ایران جدید نیز به دلیل وجود منابع بزرگ نفتی، عایق های با پایه نفت یا همان قیر از قدیم الایام مورد استفاده فراوان بوده است که مهم ترین شکل آن قیرگونی و ایزوگام می باشد. با پیشرفت صنایع و تکنولوژی، موادی مانند انواع عایق های پلیمری، رنگ های عایق، ماستیک و درزبندها نیز به صنعت عایق بندی وارد شدند. در ابتدا عایق هایی که بر پایه قیر تولید می شوند را بررسی می کنیم

◊ قیر چیست و ویژگی های آن کدام است؟

قیر ماده ای طبیعی است که در نفت خام وجود دارد و به عنوان یکی از مشتقات نفت خام استحصال می شود. مهم ترین خاصیت این ماده عدم نفوذ پذیری در برابر آب است. همچنین قابلیت چسبندگی بسیار بالایی دارد که در تولید قیر گونی مورد استفاده قرار می گیرد. از سویی مقاومت قیر در برابر عوامل مختلف جوی نیز از دیگر خصوصیات اصلی آن به حساب می آید؛ ضمنا از خاصیت کشسانی بالایی نیز برخوردار بوده و در مقابل تنش های مختلف تا حد زیادی مقاومت می کند.

از ماده آبگریز و عایقی مانند قیر مصالح عایقی زیر بصورت مستقیم ساخته میشود

◊ عایق رطوبتی قیرگونی

قیرگونی یکی از گزینه های عایق بندی کف و دیوارها در سوله ها است که به صورت دو لایه قیر و یک لایه گونی استفاده می شود. البته در مکان های مختلف و شرایط محیطی متفاوت تعداد لایه های قیر و گونی متفاوت خواهد بود. مهم ترین نکته در این خصوص استفاده از گونی های سالم و ریز بافت و بدون آلودگی است. وزن این گونی ها برابر استاندارد و آیین نامه های مقررات ملی ایران باید معادل 380 گرم در هر متر مربع باشند. در اجرای قیرگونی باید دقت شود تا کمترین فضای خالی بین لایه ها به وجود آید. از معایب این نوع عایق بندی امکان نفوذ آب در بین لایه ها و در نتیجه پوسیده شدن گونی و نفوذ آب به درون سازه است.

◊ عایق رطوبتی ایزوگام

این ماده به صورت رول هایی در بازار موجود است که با ایجاد حرارت در یک سمت آن، از طرف دیگر به سطوح چسبیده و مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت دارد. این عایق معمولا به صورت یک لایه، دو لایه و یا فویل دار موجود است و برای تمامی سطوح افقی، عمودی و یا شیب دار مورد استفاده قرار می گیرد. ایزوگام که یک عایق رطوبتی پیش ساخته است بر پایه قیر و الیاف مصنوعی ساخته شده و دارای انعطاف و استحکام بالایی بوده و عمر مفید بالای ده سال دارد. از مزایای ایزوگام می توان به آسان بودن استفاده از آن و همچنین سازگار بودن با محیط زیست نام برد.

◊ عایق های رطوبتی xps

عایق رطوبتی xps به صورت فوم و از موادی به نام پلی استایرن اکسترود ساخته می شود. به دلیل مقاومت فشاری و چگالی یکنواخت در تمام نقاط محصول و همچنین قابلیت استفاده در تمامی سطوح، مورد توجه قرار گرفته است. این عایق به نوعی سازگار با محیط زیست بوده و علاوه بر جلوگیری از نفوذ رطوبت، ضد حساسیت نیز می باشد. در نتیجه مانع ایجاد حساسیت های پوستی و تنفسی می شود.

◊ عایق های رطوبتی مایع

این نوع از عایق ها به دلیل چسبندگی بالایی که دارند به سطوح زیرین خود چسبیده و مانع نفوذ رطوبت می شوند. عایق های رطوبتی در برابر تغییرات آب و هوایی و اشعه فرابنفش خورشید مقاوم بوده و دارای انعطاف پذیری زیادی هستند. با توجه به اینکه عایق های مایع، پوشش یکنواختی ایجاد می کنند لذا هیچ گونه درز و شکافی در آن ها وجود نخواهد داشت و نیاز به درزگیری در آن ها نیست. نکته مهم در آنها سازگار بودنشان با محیط زیست است. عایق های مایع به دو گونه بر پایه آب و بر پایه حلال هستند که گونه دوم به دلیل ایجاد مسمومیت و قابلیت اشتعال کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. این عایق ها که با توجه به نوع حلال آن ها به عایق های رطوبتی نانو و یا پلیمری هم معروفند عموما باید در محل پروژه با آب و یا حلال مورد نظر ترکیب شده و بر روی سطوح قرار گیرند.
به دلیل مایع بودن این نوع عایق باید تا خشک شدن کامل از بارندگی در امان باشند؛ زیرا باران آنها را قبل از خشک شدن شسته و از بین خواهد برد.

◊ ماستیک ها و درز بندها

ماستیک ها و درزبندها نیز که به صورت عایق عمل نموده و مانع نفوذ آب به سازه می شوند، بر پایه مواد نفتی و پلیمری ساخته شده اند و عموما برای بستن درزها و شکاف های میان سطوح بتن ریزی شده و یا دیگر سطوح استفاده می شوند و به نوعی سازه را در برابر رطوبت ایزوله می کنند.

◊ عایق های رطوبتی پلی یورتان و آرت فلکس

عایق رطوبتی پلی یورتان ماده ای شیمیایی است که ماهیت فیزیکی آن به صورت فوم می باشد و در زمان اجرا به تمام نقاط نفوذ می کند. پس از خشک شدن به طور کامل غیر قابل نفوذ شده و با توجه به وزن حجمی پایین و سبک بودن آن از قابلیت استفاده بالایی برخوردار است. عایق رطوبتی آرت فلکس نیز همانند پلی یورتان از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و بیشترین موارد استفاده آن در گوشه ها می باشد که پس از اجرا از مقاومت و نفوذ ناپذیری بالایی برخوردار خواهد بود.

◊ عایق های رطوبتی ایزوپل و الاستومری

عایق های ایزوپل در برابر رطوبت مقاومت بسیار بالایی داشته و به صورت لایه های رولی بر روی سطوح نصب می گردد. همچنین در برابر نور خورشید و یخبندان نیز مقاوم است. اجرای این عایق رطوبتی به دلیل ایجاد سطوح بسیار صاف و یکدست از لحاظ زیبایی شناختی نیز قابل توجه است. عایق های الاستومری به صورت رول های بسیار نازک بر روی سطوح مختلف قابل استفاده هستند و خاصیت ضد قارچ و ضد باکتری نیز دارند.

عایق های سنتی

در گذشته قبل از تولید و رواج عایق ها بر پایه مواد نفتی از مصالحی همچون آهک که بصورت شفته آهک در ساختمان سازی عمل آوری میشود بعنوان نوعی از مصالح عایق درمقابل رطوبت کاربرد فراوانی داشته است بطوری که هنوز هم روش مصرف این مصالح با تمام ضوابط آن در آیین نامه ها و استانداردها بصورت کامل تشریح شده است.