021-4762 0005 info@soole-saz.com

وقایع غیر مترقبه طبیعی همچون زلزله، سیل و طوفان و… اغلب غیر قابل پیش بینی است و یا حداقل کنترل آنها قبل از وقوع برای انسان بسیار سخت می باشد. لذا در مناطق حادثه خیز همچون تهران با پتانسیل بالا در احتمال وقوع حوادث به دلیل وجود گسل های زلزله، (کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

 

ساخت و سازهای غیر اصولی و نا ایمن و مجموعه عوامل دیگر، پیش بینی چگونگی مواجه با بحران هم از نظر تامین روانی امنیت شهروندان هم در مقیاس مدیریتی و تصمیم سازی های اصولی و بر مبنای واقعیت بسیار مهم است.(کلیدواژه:سوله مدیریت بحران،اسکان سوله مدریت بحران،سوله به هنگام بحران)

مقدمه

 اصول پدافند غیر عامل در خصوص بحران سه عامل مهم استحکام سازه، مکان یابی و دسترسی مناسب را مطرح می کند که این موارد باید در طراحی مراکز اسکان موقت یا همان سوله های مدیریت بحران شهر تهران که از سال 1382 پیرو مصوبه ای احداث آن اغاز گردیده است، لحاظ گردد. این سوله ها با هدف افزایش آمادگی شهر تهران در برابر حادثه هایی چون زلزله ایجاد گردیده اند که در مواقع عادی کاربری ورزشی از نوع سبک و بدون تجهیزات فراوان را دارند. بنا و پایه شکل گیری این مراکز که پس از زلزله بم مطرح شد در اصل دنباله رو اهداف و اصول پدافند غیر عامل می باشد ولی در این مقاله سعی شده است تا بررسی دقیق تری مبنی بر انطباق این دو مورد-مدیریت بحران و پدافند غیر عامل- بر هم صورت پذیرد. در مکان یابی صحیح، دوری از گسل ها و تاسیسات گاز، برق و مخازن و جایگاه های توزیع بنزین و… و  همچنین دسترسی آسان به شریان های اصلی شهری و استحکام سازه ای مناسب از موارد مهم و اساسی در طراحی این مراکز است. در این تحقیق بر مکان یابی و دسترسی بهینه سوله های مدیریت بحران تاکید شده است و در نمونه موردی که سوله بحران بوستان سرخه حصار در شرق تهران می باشد و به صورت ویژه برای امداد رسانی به استان های معین استان تهران احداث گردیده و از اهمیت بالایی برخوردار است عوامل اثرگذار در مکان یابی مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته اند.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

اهمیت و ضرورت تحقیق

شهرها به علت بافت فشرده و جمعیت متراکم و شبکه های متنوع شهری، معمولا در معرض آسیب های بیشتر در حوادث طبیعی هستند. از طرفی، خواسته یا ناخواسته، اتفاقات غیرمترقبه حادث می شود و بعضا باعث تلفات جانی و خسارات زیادی به شهرها می شوند. شهر تهران هم به دلیل موقعیت ویژه ای که دارد هم از نظر جمعیت و تراکم ساخت و ساز و هم از نظر عوارض طبیعی مانند گسل های موجود، در آستانه وقوع اتفاقاتی است که اهمیت مدیریت و نگرش پیش بیینی کننده وقایع را بیش از پیش ضرورت می بخشد. هدف از این تحقیق، بررسی معیارهای موثر در مکانیابی سوله مدیریت بحران به طور کلی و ارزیابی موقعیت استقرار سوله مدیریت بحران پارک سرخه حصار به طور خاص بر اساس معیارهای پدافند غیر عامل است.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

مبانی نظری تحقیق

پدافند غیر عامل در جهان از قدمتی به اندازه تاریخ زندگی انسان برخوردار است. انسان های اولیه برای در امان بودن از تهاجم حیوانات وحشی و دیگر دشمنان خود و همچنین کاستن از نگرانی های خود به غارها، بالای درختان و دیگر مأمن های طبیعی پناه می بردند. بنا به گفته گوردن چایلد بسیاری از آبادی های اولیه بدون در و پیکر بوده اند، بنابر وجود همین ترتیبات ایمنی، خود دلیل بروز خطر و فشار در دوره های بعد بوده است. بدین ترتیب که دیوارهای گرداگرد و پایدار آنها، به عنوان وسایل دفاعی به جای نگهبان مسلح مهاجمان را سر جای خود می نشانده است (مامفورد، 1381). ارسطو تمامی اصول ساخت شهرها را در این جمله خلاصه کرده است یک شهر باید به گونه ای ساخته شود که برای شهروندان خود امنیت و سعادت را تأمین کند (شیعه، 1381، ص24 ). با شکل گیری تمدن های اولیه در جهان که با وقوع جنگ همراه بود، انسان اصول اولیه پدافند غیرعامل را به صورت جوشن و سپر برای حفاظت انفرادی و برج و بارو و قالع محکم و مرتفع را برای تأمین امنیت گروهی به صورت گسترده ای رواج دادند. وجود خندق اطراف شهرها و ایجاد دروازه های مستحکم برای پیشگیری از حمالت غافلگیرانه دشمن در تمام جهان امری رایج بود. پس از اختراع باروت و توسعه استفاده از آن در ساخت جنگ افزارها و ساخت سلاح های با پرتاب منحنی، موضوع پدافند غیرعامل نیز به تدریج ضمن اتکای اصول خود، تغییر یافت.( محمدپور و ضرغامی؛1393) در خلال جنگ جهانی اول آسیب های ناشی از جنگ و تخریب شهرها و کارخانه ها به موضوع پدافند غیر عامل اهمیت ویژه ای داد. در جنگ جهانی دوم که استفاده از هواپیما و بمباران شهرها و مراکز صنعتی و پس از آن استفاده از موشک توسط آلمان نازی شروع شد، خسارت های ناشی از جنگ بخصوص آسیب هایی که به مردم و بخش های غیر نظامی وارد شد نسبت به جنگ جهانی اول سیر صعودی داشت و این موضوع باعث شد تا کشورها به پدافند غیرعامل اهمیت مضاعف بدهند(پدافند غیرعامل، 1384). اکثر کشورهای جهان با شتاب فزایندهای به پدافند غیر عامل با هدف پیشگیرانه و بکارگیری روش هایی که به کاهش آسیب پذیری بیانجامد، روی آوردند. در جنگ جهانی دوم، آشنایی آلمان با تکنیک های پدافند غیرعامل و ایجاد پناهگاه در اکثر شهرها و توسعه فضاهای چند منظوره بسیاری از تلفات انسانی را کاهش داد. (محمدپور و ضرغامی؛1393)

پیشینه تحقیق

به طور کلی تحقیقات گسترده ای در رابطه با پدافند غیر عامل در یک دهه اخیر صورت گرفته است؛ اما عمده آنها به بحث جنگ و وقوع حوادثی از این دست پرداخته اند و شاید کمتر به وقوع حوادث و وقایع طبیعی و نقش پدافند غیر عامل در آنها توجه شده است؛ در ادامه به برخی پژوهش های صورت گرفته در رابطه با این موضوع بررسی می شود.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

امیر شکیبا منش در مقاله ای که در مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت زیر ساخت ها در ردانشکده فنی دانشگاه تهران در آبان ماه 1388 برگزار شده است به بررسی ملاحظات پدافند غیرعامل در تاسیسات زیربنایی شهری پرداخته و د و با ارائه راه كارهاي فني و مهندسي سعي در كاهش آسيب پـذيري ايـن دسـته از كـاربري هاي شهري در مقابل تهديدات دشمن دارد؛ مقاله ای دیگر با عنوان، الزامات مکان یابی تاسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیر عامل که در فصلنامه علمی پژوهشی سپهر در تابستان 1393 به چاپ رسیده نیز به بحث جنگ و نقش پدافند غیر عامل در پیدا کردن راهکارهایی برای مکان یابی مناسب تاسیسات شهری پیش از وقوع جنگ ها پرداخته است؛ پژوهشی دیگر با عنوان ” نقش پدافند غیر عامل در مکان یابی مطلوب کاربری ها” که در فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی به چاپ رسیده است، با بررسی مراکز تجاری در قطار شهری مشهد پرداخته و بر اساس بررسی های به عمل آمده، مکان های مناسب را برای این کاربری اولویت بندی نموده است.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

حسن کامران در کتاب پدافند غیر عامل شهری  تاکید بر بررسی ژئوپلتیک تاسیسات شهری و اماکن عمومی دارد تا اصول پدافند غیر عامل  را در طراحی های شهری مورد بحث قرار دهد.  مهدی توکلی در کتاب خود با عنوان اصول و مبانی پدافند غیر عامل شهری به یک برنامه ریزی مدون شهری برای پیاده کردن اهداف و اصول پدافند غیر عامل دست می یابد.  مهدی کماسی و صارمی در مقاله ای طراحی شهری و تاسیسات زیر بنایی با رویکرد  پدافند غیر عامل را مورد بررسی قرار داده است. این مقاله با تاکید بر اصول پدافند غیر عامل به مکان یابی صحیح تاسیسات شهری پرداخته است. ژامک منظمی و دیگران در مقاله ای اهمیت پایگاه های اسکان موقت در مدیریت بحران و مکان یابی آنها به منظور کاهش آسیب پذیری را  همراه یک نمونه موردی در منطقه 6 تهران، مورد بررسی قرار داده است. حسن سعیدی و دیگران تمهیدات طراحانه فضاهای چند منظوره در مدیریت بحران در انطباق با الگوهای طراحی فضا را در میدان شهدا مشهد بررسی کرده است. این مقاله بر روی فضاهای چند عملکردی شهری تحقیق کرده است و راهکارهایی برای بهبود عملکرد آنها هنگام بحران ارائه داده است.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

پدافند غيرعامل (Passive Defence)

مجموعه اقدامات، فعاليت‌ها و روش هايي كه به منظور كاهش مخاطرات، خسارت‌ها، پايدارسازي و ايمن سازي محيطي و مديريتي به اجرا گذاشته مي‌شود و شامل موانع طبيعي و غير طبيعي و دفاع غير نظامي است، مفهوم پدافند غيرعامل را تشكيل مي‌دهد.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

به بیان ديگر هر اقدام غیر مسلحانه‌ای که موجب کاهش آسیب‌پذیری نیروی‌انسانی، ساختمان‌‌ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان‌های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می‌شود.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

از سوی دیگر سياست هاي اصلي پدافند غير عامل مبتني بر بقا و حفظ امنيت بوده و هدف کلي پدافند غيرعامل، ايمن سازي و کاهش آسيب پذيري زيرساخت هاي مورد نياز مردم به ویژه در شهرها است، تا به تدريج شرايطي را براي امنيت ايجاد نمايد و در واقع پدافند غير عامل مربوط به دوران صلح است که خود باعث کاهش هزينه ها،جلوگيري از اتلاف وقت، انرژي و بالا بردن ضريب امنيت در جامعه است.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

اصول، روشها و موضوعات اساسي در مبحث پدافند غيرعامل

  • 1.اختفا Concealment
  • 2.استتار Camouflage
  • 3.استحكامات
  • 4.پوشش
  • 5.ايجاد سازه‌هاي امن و مقاوم‌سازي
  • 6.پراكندگي
  • 7. تفرقه Separation
  • 8.فريب و اختلال
  • 9.دسترسي‌ها
  • 10.موانع
  • 11.سيستم‌هاي رديابي و اعلام خطر
  • 12.پدافند در مقابل حملات ويژه (شيميايي، ميكروبي، هسته‌اي)
  • 13.آمايش دفاعي
  • 14.سلاح شناسي
  • 15.مكان يابي Localization
  • 16.دفاع غيرنظامي Civil Defence
  • 17.استحكامات Fortification
  • 18.مراكزحياتيvital Centers  
  • 19.تهديدات   (کامران, 1393)

فرایند دستیابی به اصول پدافند غیر عامل در شهرها

– شناسایی بحران های احتمالی در شهر
– تهیه طرح های پیشگیری و کاهش خسارت های حیاتی و محدود کردن آنها
– بالا بردن و قابلیت بقا استمرار عملیات و فعالیت های حیاتی و خدمات رسانی و امداد به – – – مراکز حیاتی و حساس در شرایط بحران
– احیا و مرمت و بازسازی مجدد
– سیستم گذاری و تدوین برنامه جهت مدیریت بحران در شهرها

مکان یابی صحیح کاربری های شهری از منظر پدافند غیر عامل

– کاهش آسیب پذیری
– ایجاد وضعیت مناسب دفاعی و محدود نمودن دشمن در حمله و سلب ابتکار عمل از او
– کاهش نیاز به تسلیحات دفاعی
– صرفه جویی در سرمایه های ملی

شرایط مکان یابی مراکز اسکان موقت بحران

– محل زمين در محدوده ناحيه قرار داشته باشد و نزديك به كاربری مسكونی باشد
– پيرامون زمين حداقل فضای باز باشد و ساختمان‌های بلند مرتبه نباشد
– حتی الامكان در نزديكی محل‌های اسكان موقت باشد
– دارای شبكه دسترسی مناسب باشد
– در مجاورت ساختمان‌ها و تاسيسات خطرساز نباشد
– مالكيت زمين در اختيار شهرداری و سهل‌الوصول باشد
– حداقل مساحت زمين 2000 متر مربع باشد (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران, 1383)

دقت به كار گرفته شده در انتخاب زمين مناسب با لحاظ معيارهاي هفت گانه مديريت بحران که در بالا به آنها اشاره شد و همچنين معيارهاي مخاطرات زمين (عدم احداث در مجاورت گسل و برروي خاك‌هاي سست، حريم قنات، مجاورت شيب‌ها و زمين‌هاي ناپايدار و…) و نيز ضرايب اطمينان منظور شده در طراحي سازه پايگاه‌ها باعث شده كه مجموعه پايگاه‌هاي احداث شده داراي ايمني مناسبي در برابر حوادث گوناگون از جمله زلزله باشند.

همچنين پيش‌بيني مخزن آب اضطراري (21 مترمكعب)، ژنراتور برق اضطراري (120 کیلوولت) و محل فرود بالگرد در اين پايگاه‌ها نيز باعث مي‌گردد كه در صورت قطع شريان‌هاي حياتي پس از حادثه، كارائي آنها حفظ شود. به منظور تسریع در ساخت این سوله ها مقرر گردیده از نقشه سوله های اجرا شده در شهرستان اردبیل که پس از تجربه تلخ زلزله سال 1375 در آن پیش بینی و ساخته شده اند، استفاده و برای فضاهای داخلی این سوله ها طرح جدیدی توسط سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران تهیه و به مرحله اجرا در آید.

هدف راهبردي از ايجاد اين پايگاه‌ها (سوله ها) مهيا كردن بستر عملياتي و تاكتيكي مناسب براي تحقق اقدامات پيشگيري، آمادگي و مقابله در بحران‌هاي مختلف به ويژه بحران‌هاي طبيعي بزرگ نظير زلزله و به عبارت ديگر تاكتيك-پذير نمودن سيستم مديريت بحران شهر تهران مي‌باشد. جهت فعال، پويا و زنده نگاه داشتن اين سوله ها در دراز مدت، حفظ و نگه داری بهتر از آنها و نیز شناسايي موثر آنها توسط مردم در شرايط عادي،‌ كاربري هاي آموزشي و ورزشي مختص بانوان براي اين مجموعه‌ها در نظر گرفته شده است كه به اين ترتيب هدف عمده ديگر كه همانا فرهنگ سازي و ترويج شادابي و نشاط در جامعه مي‌باشد نيز تحقق ‌يابد.(کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

از جمله موارد استفاده ديگر اين پايگاه ها، توسعه شبكه شتابنگاري سيستم ارزيابي حادثه، مركز كنترل و هدايت عمليات مقابله سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران مي باشد.

سوله مدیریت بحران

 

جدول 1- (اسلامی, 1385) مکان یابی مراکز امداد و اسکان

پارامترهای قابل بررسی جهت مکان یابی پایگاه های (سوله) پشتیبانی چند منظوره مدیریت بحران

سوله مدیریت بحران

 

شکل 1–  نمودار پارامترهای قابل بررسی جهت مکان یابی پایگاهها ی مدیریت بحران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران, 1383)

فعالیت مراکز موقت بحران در شرایط عادی

  -آموزش و اطلاع‌رسانی در حوزه ايمنی و مديريت بحران به شهروندان ساكن ناحيه

– استقرار گروه­های­ امدادی­ از سازمـان‌هـای ارائـه‌كننده خـدمـات اضطراری

– ذخیره­ سازی کالاهای امدادی و تجهیزات ویژه جستجو ونـجـات

– ورزش بانوان

فعالیت مراکز موقت بحران در شرايط بحرانی

– استقرار ستاد مديريت بحران نواحی

– ارائه خدمات درمانی، بهداشتی و…

– اسكان موقت خانواده ­ها به ویژه در بحران­ های كوچك

اهداف عمده احداث پایگاه های مدیریت بحران

الف- مهیا کردن بستر عملیاتی و تاکتیکی مناسب برای تحقق اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله در بحران های مختلف به ویژه بحران های طبیعی بزرگ مانند زلزله

 ب- کاربری های آموزشی و ورزشی (به ویژه برای بانوان) و فرهنگ سازی و ترویج شادابی و نشاط در جامعه

ج- توسعه شبکه شتاب نگاری و سیستم ارزیابی خسارت مرکز فرماندهی و ستاد مديريت بحران شهر تهران
هر پايگاه (سوله) با زيربنائي حدود 1250 مترمربع از سه قسمت اداري ويژه مديريت بحران، آموزشي – ورزشي و فضاهاي پيراموني به شرح زير تشكيل شده است:

الف- قسمت اداري، به طور عمده مربوط به فعاليت‌هاي مديريت بحران است و داراي فضاهايي مشتمل بر بخش‌هاي مديريت، آتش‌نشاني، امداد و نجات، اورژانس، همراه با انبارهاي مربوطه، سالن سخنراني و محل نصب و نگهداري دستگاه‌هاي شتاب‌ نگار مي‌باشد.

ب- قسمت ورزشي كه شامل زمين ورزشي سرپوشيده، سرويس‌هاي بهداشتي، دوش، رخت ‌كن، سالن بدنسازي و ورزش‌هاي هوازي و اتاق مديريت ورزش مي‌باشد.

ج- فضاهاي پيراموني شامل محوطه، نگهباني، پد هليكوپتر، فضاي نگهداري سگ‌هاي زنده‌ياب و … مي باشد.

سوله بحران در بوستان سرخه حصار

موقعیت جغرافیایی: پارک ملی سرخه حصاربا کد شناسه  01-04-13 در شرق تهران و در43/35 الی 36/35عرض شمالی و30/51 الی 38/51 طول شرقی واقع شده و مساحت آن در حدود 9168 هکتار است. محدوده جاجرود را می توان در اقلیم نیمه صحرایی- کوهستانی در شمال و شمال شرقی ایران قرار دارد. آب و هوای این منطقه به طور کلی خشک است و تفاوت درجه حرارت روز و شب زیاد و میزان بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ میلیمتر است. بلند ترین نقطه مجموعه، قله آراکوه 2 هزار ۶۴۹ متر و پست ترین نقطه آن دشت سنگ تراشان به بلندی ۱۱۰۰ متر از سطح دریا است. منابع آب مجموعه از دو رود مهم جاجرود و دماوند و تعداد زیادی چشمه های دائمی و فصلی تامین می شود.

عوامل تهدید کننده منطقه (کلیدواژه: مکانیابی سوله مدیریت بحران)

  از مهمترین عوامل تهدید کننده در این محدوده، می توان به تعارضات و تصرفات اراضی به وسیله نیروهای نظامی،  وجود کانون متمرکز انسانی، تغییر کاربری اراضی به منظور شهرسازی و همچنین بهره برداری از گونه های غیربومی در ایجاد توسعه فضای سبز پارک نام برد. پارک سرخه حصار درمنتهي اليه محدوده شهري تهران درمنطقه 13 واقع شده است كه از شمال به  بزرگراه شهید یاسینی، از غرب به  بزرگراه شهید دوران  و ازجنوب به اراضي ملي منطقه حفاظت شده سرخه حصار و پادگان نظامي، محدود گردیده است.

هسته اولیه پارک به عنوان بخشی از شکارگاه و قرق سلطنتی در دوره قاجار به وجود آمده و اقدام براي توسعه آن در اوائل دهه چهل شمسي و درچارچوب ايجاد كمربند سبزشهرتهران شكل گرفته است. این پارک، با كاربري منطقه ‎اي، شهري و فراشهري از اهميت ويژه ‎اي برخوردار است. اين كلان فضا با كشيدگي شرقي – غربي، در قالب يك مجموعه و با مساحتي بالغ بر 540 هكتار در شرق تهران و منطقه 13 قرار گرفته است.

 

شکل2 – جانمایی سوله مدیریت بحران سرخه حصار در  منطقه 13 تهران (سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران)

 

شکل3 – نقشه پراکندگی پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران تهران ( سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران)

 

شکل 4 – نقشه تعداد و سطح پوشش پایگاههای مدیریت بحران تهران ( سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران)

استان های معین استان تهران

استان هاي قزوين، مازندران، سمنان، قم و مركزي استان های معین تهران هستند. استان قزوين_ حوزه شماره يك_ (مناطق 22،21،6،5،2)، استان مازندران _ حوزه شماره 2_ (مناطق 13،8،7،4،3،1) استان سمنان _ حوزه شماره 3_ (مناطق 15،14،12) ، استان قم_ حوزه شماره 4_ ( مناطق 20،19،16) استان مركزي_ حوزه شماره 5_ مناطق (18،17،11،10،9)[1]. در نتیجه حوزه منطقه 13 تهران و پارک سرخه حصار مربوط به استان مازندران می باشد، که می بایست در مواقع بحران خدمات امدادی لازم را به این استان ارائه نماید. در خصوص دسترسی این محل به استان مازندران با توجه به قرار گیری در جانب اتوبان شهید یاسینی و ارتباط سریع و آسان با جاده دماوند و اتوبان پردیس بهترین اتصال را به این استان دارد.

یافته های پژوهش (کلیدواژه: مکانیابی سوله مدیریت بحران)

قسمت شرقی شهر تهران یکی از پر جمعیت ترین نقاط جمعیتی این شهر بوده و با توجه به عبور گسل از بخش عمده ای از این محدوده، توجه ویژه به بحث پدافند غیرعامل و پیش بینی و مدیریت بحران در آن ضرورت و الزام خاص دارد؛ بر همین اساس به نظر می رسد که سوله مدیریت بحران در محدوده پارک سرخه حصار به درستی جانمایی و ساخته شده است اما جهت بررسی دقیق تر اصول، روش ها و موضوعات اساسي در مبحث پدافند غيرعامل که به حوزه بحران مرتبط است نیز در این کاربری بررسی شده و نتیجه مطلوب در موارد استحکام بنا و سازه های ایمن و مقاوم و همچنین شبکه دسترسی مناسب حاصل شد؛ از منظر شرایط مکان یابی مراکز اسکان موقت بحران نیز، سوله پارک سرخه حصار هم  نزديك به محدوده كاربری مسكونی است و هم پيرامون آن ساختمان‌های بلند مرتبه نبوده و زمین باز فراوان وجود دارد؛ مالكيت زمين نیز در اختيار شهرداری بوده و سهل‌الوصول است و مساحت زمين بیش از استاندارد معین برای این منظور که 2000 متر مربع است، می باشد؛ با بررسی های به عمل آمده به نظر می رسد، مجموعه عوامل معیار در مکانیابی بهینه در مرکز مدیریت بحران پارک سرخه حصار در نظر گرفته شده و بدین صورت بهترین انتخاب ممکن صورت گرفته است.

نتیجه گیری (کلیدواژه: مکانیابی سوله مدیریت بحران)

با بررسی های صورت گرفته بر روی نمونه موردی، این نتیجه حاصل شد که اصول مکان یابی صحیح در پدافند غیر عامل تا حدود قابل قبولی در جانمایی مراکز اسکان موقت بحران رعایت شده است. البته عواملی چون تملک زمین و معارضین در جانمایی های بهینه تاثیر گذار می باشد. لکن موقعیت سوله بحران پارک سرخه حصار با توجه به حضور در فضای حاشیه شهری و پارک جنگلی و همچنین دسترسی عالی به بزرگراه ها هم جهت خدمات رسانی به حومه شرق تهران و هم استان معین مازندران از مکانیابی مناسبی برخوردار است. مع الوصف عوامل مکان یابی نظیر دسترسی و صرفه جویی در سرمایه از اصول پدافند غیر عامل، موثر بر جانمایی مراکز اسکان موقت بحران می باشند که در نمونه موردی فوق و اغلب پایگاه های ایجاد شده صحیح بوده ولی قطعا در موارد داخل بافت شهری به دلیل مشکلات زمین و تراکم ساخت و ساز ممکن است بازدهی بالایی نداشته باشد.

نویسندگان: سروناز حسین رضوی ، علی ملکی

منابع: (کلیدواژه:سوله به هنگام بحران)

– اسلامی, ع. (1385). مکان یابی مراکز امداد و اسکان. کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیر مترقبه طبیعی.

– توکلی, م., و رزمی, ن. (1392). اصول و مبانی پدافند غیر عامل.

– حسنی, ع., سعید, و., & کاظم زاده مسچی, ا. (1392). تمهیدات طراحانه فضاهای چند منظوره در مدیریت بحران در انطباق با الگوهای طراحی فضا. معماری و شهرسازی و توسعه پایدار.

– کامران, ح. (1393). پدافند غیر عامل شهری. تهران.

– کماسی, م., & صارمی, م. (1393). طراحی شهری و تاسیسات زیربنایی با رویکرد پدافند غیر عامل . کنفرانس ملی مهندسی معماری عمران و توسعه شهری.

– منظمی, ژ., ارزو , د., & رضا, خ. (1394). اهمیت پایگاه های اسکان موقت در مدیریت بحران و مکان یابی ان ها به منظور کاهش اسیب پذیری.

– شیعه، اسماعیل، (1381). مقدمه ای بر برنامه ریزی شهری، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت

– مامفورد، لوئیز(1381). مدنیت و جامعه مدنی در بستر تاریخ، ترجمه احمد عظیمی بلوریان، موسسه فرهنگی رسا

– پدافند غیرعامل (1384 ). قرارگاه پدافند هوایی خاتم االنبیاء(ص) نشریات شماره 1و3 ،تهران

– محمدپور، علی؛ ضرغامی، سعید(1393). الزامات مکانیابی تاسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیر عامل، فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر

– خاکپور، براتعلی و دیگران(1392). نقش پدافند غیر عامل در مکان یابی مطلوب کاربری ها، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی

– شکیبامنش، امیر(1388). ملاحظات پدافند غیر عامل در تاسیسات زیربنایی شهری، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت زیر ساخت ها، دانشکده فنی دانشگاه تهران