سوله ها به عنوان یک سازه عموما فلزی باید در برابر تنش های مختلف و نیروهای برشی و محوری و خمشی به عنوان یک ساختار یکپارچه عمل نمایند. برای حصول این منظور لازم است تمامی قطعات این سازه به وسیله اتصالاتی به یکدیگر متصل شده و علاوه بر یکپارچگی کل سازه موجب انتقال نیروها به زمین شود و تمامیت سوله به عنوان یک جسم صلب حفظ گردد. با توجه به شکل و فرم قطعات تشکیل دهنده سوله، اتصالات مورد نیاز آن ها نیز متفاوت بوده و روند استفاده هر کدام از این اتصالات با دیگری متفاوت خواهد بود. در این مقاله سعی داریم برخی از اتصالات اصلی سوله را به نوعی طبقه بندی کرده و در مورد هر کدام از آن ها توضیحاتی ارائه نماییم اتصالات اسکلت سوله .
◊ انواع اتصالات در سوله کدامند؟
انواع اتصالات در سوله را می توان در یک تقسیم بندی ساده به شرح زیر بیان نمود:
▪ اتصال فلنجی
در این نوع از اتصال تیر و ستون به وسیله یک صفحه فلزی به هم متصل می شوند. این نوع اتصال از رایج ترین روش های اتصال در سوله ها می باشد.
در این روش نیازی به تقویت قطری تیرآهن در محل اتصال وجود نداشته و از لحاظ اجرا نیز نسبت به اتصالات دیگر از سختی کمتری برخوردار است. اما چنانچه اندازه گیری ها با درصدی خطا مواجه شود می تواند در هنگام جوشکاری، ورق اتصال دچار خمش شده و باعث افت کیفیت کار گردد.
▪ اتصال با ورق کششی
این روش نیز از روش های اتصال تیر به ستون می باشد که ورق انتهایی به صورت قائم در امتداد ستون قرار می گیرد. مزیت اتصال با ورق کششی، نسبت به اتصالات فلنجی در کاهش ضخامت صفحه اتصال است.
پیشنهاد مطالعه: فرمول محاسبه سوله
▪اتصال ساعتی
در این روش قسمت های انتهایی تیر و ستون بر روی یکدیگر قرار گرفته و توسط سوراخ های دایره ای شکلی که در آن ها ایجاد می شود به هم متصل می شوند. اتصال ساعتی به دلیل سادگی در اجرا، نصب و حمل و نقل و سوراخکاری از مقبولیت بالایی برخوردار بوده است؛ اما هم اکنون اتصالات فلنجی به نوعی جایگزین این روش شده است. همچنین در اتصال ساعتی به دلیل تغییر ناگهای ضخامت لایه ها در محل اتصال و عدم استفاده از صفحات اتصال که نقش تقویت کنندگی را هم در سازه دارند، از قدرت کمتری برخوردار است.
▪ اتصال تیر به ستون در ناحیه داخلی
از این نوع اتصالات در سوله های دارای قاب خمشی استفاده می شود و با انتقال محل اتصال تیر و ستون به ناحیه خارج از منطقه بحرانی نوع اتصالات متفاوت شده و به نوعی در تیر وصله ایجاد می شود.
▪ اتصالات تاج سوله
اتصالات در محل تاج سوله یا همان وسط دهانه سوله عموما به صورت فلنجی انجام می شود. در قاب های سنگین و دهانه های بزرگ معمولا نیروی خمشی زیادی به تاج سوله وارد می شود که برای مهار این نیرو در زمان اتصال تیرهای چپ و راست، یک صفحه مثلث شکل در زیر بال پایینی تیرها نصب شده و مقاومت تاج را بدین شکل بالا می برند.
پیشنهاد مطالعه: فاکتور های موثر در هزینه ساخت سوله کدامند؟
▪ اتصالات ستون به فونداسیون در سوله ها اتصالات اسکلت سوله
این اتصالات به چند صورت انجام می شوند.
اتصالات مفصلی ساده که ستون به صورت مستقیم بر روی صفحه ستون قرار داده شده یا نهایتا به وسیله یک نبشی به صفحه ستون بر روی فونداسیون متصل گردیده و جوش می خورد. در این نوع اتصال از نبشی و لچکی استفاده می شود که باید در فرآیند جوشکاری به طور کامل جوش بخورد. در اتصالات مفصلی خطی کف ستون به وسیله صفحات شیار دار با یکدیگر درگیر شده و صفحات زیرین به وسیله بولت به فونداسیون متصل می شوند. اما در اتصالات کفشکی ستون به فونداسیون، صفحه ای مقعر در زیر ستون قرار داده شده و به ستون جوش می دهند و صفحه زیرین نیز به فونداسیون متصل می گردد.
▪ اتصالات مهار بندی در سقف و طول سوله
این مهار بند ها و اتصالات برای تامین یکپارچگی و صلبیت قاب ها در سوله به صورت اتصال در سقف بین رفترها و اتصال در طول سوله بین ستون ها استفاده می شود. خواص اصلی این مهار بندها در جلوگیری از تغییر شکل های ناخواسته در زمان برپایی سوله و انتقال تنش ها به صورت یکنواخت در کل سازه سوله و پایداری هر چه بیشتر سوله می باشد. مهاربندهای سقفی عموما به صورت کششی طراحی می شوند و دور تا دور سقف سوله کار گذاشته می شوند. اما مهاربندهای طولی غالبا به صورت مفصلی طراحی می شوند.
▪ اتصالات بادبند ها به تیر و ستون اتصالات اسکلت سوله
بادبند ها معمولا توسط صفحات فلزی به تیر و ستون جوش داده می شوند. این صفحات که برای تنش های فشاری و کششی طراحی شده اند باید به طور کامل به باد بندها جوش داده شوند. همچنین در وسط بادبند ها نیز صفحاتی گذاشته می شود تا تیرهای بادبند که نمی توانند از روی یکدیگر عبور کنند در محل صفحات اتصال با هم جوش خورده و سپس در مسیر خود ادامه یابند.
▪ اتصالات دو تیرآهن به هم
این اتصالات به دو منظور انجام می شود. یکی به دلیل تقویت تیر و ایجاد تیر دوبل یا ستون دوبل که توسط بست و پلیت انجام می شود و دیگری به منظور افزایش طول تیرها و ستون ها در مواقعی که طول استاندارد 12 متری تیرآهن جوابگوی نیاز سوله نباشد.
پیشنهاد مطالعه: بار باد و برف موثر در طراحی سوله
▪ اتصال سینه بند ها اتصالات اسکلت سوله
برای جلوگیری از خمش در سازه از دستک هایی استفاده می شود که به آن ها سینه بند می گوییم. در ساخت سینه بندها از نبشی استفاده می شود و باید به گونه ای طراحی شود که حداقل 2 درصد فشار وارده را تحمل نماید. روش اتصال سینه بندها به قاب به دو روش اتصال مکانیکی و اتصال برشی است.
در پایان لازم به ذکر است که در طراحی کلیه اتصالات گفته شده در بالا و سایر اتصالات مورد نیاز در سوله باید به نکات مهمی که در زیر به آنها اشاره می کنیم، توجه داشت. همچنین می بایست کلیه روندها مطابق با استانداردهای محاسباتی مبحث مقررات ملی ساختمان باشد. از جمله این موارد عبارتند از:
فاصله پیچ ها، کیفیت صفحات فلزی مورد استفاده، کیفیت جوشکاری های انجام شده، ضخامت ورق های مورد استفاده، محاسبات نیروهای وارده به سازه در محل اتصال، کنترل میزان جدا شدگی صفحات از یکدیگر و محاسبه تنش های همسو و غیر همسو در فرآیند طراحی، کنترل برش در پیچ ها و …
آخرین دیدگاهها